TY - JOUR T1 - Creation and Restoration of Biocrusts in the Degraded Ecosystems by Cyanobacterization Technology TT - ایجاد و احیای پوسته‌های زیستی در بوم‌سازگان‌های تخریب‌یافته با فن‌‌آوری تلقیح سیانوباکتریایی JF - drnl JO - drnl VL - 1 IS - 1 UR - http://drnl.sanru.ac.ir/article-1-159-fa.html Y1 - 2020 SP - 132 EP - 138 KW - Biological soil crust KW - Combat desertification KW - Land degradation KW - Soil stability N2 - تخریب زمین ناشی از دخالت‌‌های انسانی منجر به توسعه بیابان و پیدایش بوم‌سازگان‌های ناپایدار از قبیل بسترهای خشک‌شده تالاب‌ها و دریاچه‌ها می‌شود. از این‌‌رو، تسریع در فرآیند خوداحیایی بوم‌سازگان‌های نوپدید ناپایدار شرایط دست‌یابی به اهداف توسعه پایدار را فراهم خواهد کرد. لذا پژوهش حاضر با هدف امکان‌سنجی ایجاد پوسته‌های زیستی در بوم‌سازگان نوپدید و حساس به فرسایش بادی بسترهای خشک‌شده دریاچه ارومیه از طریق فن‌آوری زیستی تلقیح سیانوباکترها برنامه‌ریزی شد. برای انجام این پژوهش، نمونه‌های حجمی خاک ماسه‌ای از بسترهای خشک‌شده دریاچه ارومیه برداشت شده و در داخل سینی‌های کوچک فرسایشی (با ابعاد طول، عرض و عمق 50 در 30 در 10 سانتی‌متر) ریخته و آماده‌سازی شدند. سپس سیانوباکترهای بومی استخراج و تکثیرشده از منطقه با غلظت 52/1 گرم بر لیتر روی نمونه‌های آزمایش تلقیح شدند. پس از 120 روز، به‌منظور ارزیابی میزان زیست‌پوسته‌سازی، اقدام به اندازه‌گیری شاخص‌های مهم توسعه پوسته‌های زیستی خاک شامل غلظت کلروفیل، ضخامت پوسته و میزان اتصال‌پذیری شد. تحلیل یافته‌ها نشان داد که تلقیح سیانوباکترها منجر به بهبود معنی‌دار (01/0>p) و به‌ترتیب 60 و 89/2 برابری میزان غلظت کلروفیل و ضخامت پوسته نسبت به تیمار شاهد شد. بررسی تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از سطح خاک نیز قابلیت سیانوباکترها در ایجاد اتصال قوی بین ذرات خاک را تأیید کرد. بر اساس نتایج پژوهش فعلی می‌توان فن‌آوری تلقیح سیانوباکترها را به‌عنوان راهکاری نوین و سریع و هم‌راستا با اهداف حفاظت از خاک و کنترل تخریب زمین در زیست‌پوسته‌سازی بوم‌سازگان‌های نوپدید و ناپایدار پیشنهاد نمود. M3 ER -