با توجه به گسترش چشمگیر سازندهای سطحی و زمین شناسی حساس به عوامل فرسایش خطی و دخالت شدید انسانها، فرسایش خندقی یکی از عوامل مهم در اتلاف خاکهای سطح الارضی حوضه هرزندچای است. به دلیل اهمیت موضوع فرسایش خندقی در حوضه مذکور 35 نمونه از خندقهای حوضه در کارهای میدانی انتخاب شد و برخی از ابعاد آنها مانند طول، عرض، عمق شیب متوسط خندق ها مورفومتری گردید. سپس اقدام به تعیین روابط همبستگی پارامترها از طریق رگرسیون خطی و تجزیه و تحلیل اثرگذاری آنها به همدیگر شد. برای تعیین و ارریابی میزان استعداد حوضه به فرسایش خطی به ویژه خندقی از شاخصهای نوسان رطوبت خاک (Ws) و ضریب هیدروترمال ،(ET) و همچنین میزان (pH) و هدایت الکتریسته (Ec)خاکهای حوضه بعد از نمونه برداری تعیین شد. مقادیر منفی نوسان رطوبت خاک(Ws) به غیر از ماههای دی، بهمن، اسفند، سایر ماههای سال نشان دهنده استعداد بالای فرسایش خندقی است. مقادیر ضریب هیدروترمال 2.524 پ.هاش و هدایت الکتریسته نمونه ها به ترتیب بین 6/3 تا 8/2 نشانگر استعداد خاکها به فرسایش خطی هستند. در مجموع متوسط فرسایش زائی باران حوضه برحسب تن در هکتار در سال با توجه به نتایج فرمول های مذکور ton.hec.y201/05 و مجموع کل فرسایش سالانه خاک در حوضه 41121525 تن و برای هر هکتار 291 تن برآورد شد. نتایج تحقیق نشانگر میزان بالای فرسایش خاک و توسعه خندق ها در حوضه مورد تحقیق است. در نهایت پیشنهادهایی جهت کاهش و کنترل فرسایش خاک و به ویژۀ خندقی ارائه شد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
حفاظت خاک دریافت: 1400/11/11 | پذیرش: 1401/1/27 | انتشار: 1400/3/10