دوره 1، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1399 1399 )
جلد 1 شماره 2 صفحات 68-59 |
برگشت به فهرست نسخه ها
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران.
چکیده: (1709 مشاهده)
اکوسیستم مناطق خشک و بیابانی به دلیل کمبود رطوبت، دمای بالا، وزش بادهای شدید، فرسایش خاک و تخریب اراضی ناشی از فعالیت انسان، شرایط سختی برای رشد و توسعه گیاهان دارد، به‌طوری‌که تعداد محدودی از گونه های گیاهی قادر به ادامه حیات هستند. فرسایش بادی یکی از مشکلات این مناطق است که دلیل آن کمبود پوشش گیاهی می باشد. برای جلوگیری از این فرسایش نیاز به افزایش پوشش گیاهی است. گیاهان بومی در این مناطق به دلیل قدرت سازگاری با شرایط سخت محیطی، از گونه‌های ارزشمندی هستند که شناسایی آن‌ها اهمیت زیادی دارد. برای اجرای این پژوهش، ابتدا برای اندازه گیری وضعیت پوشش گیاهی با توجه به نوع پوشش گیاهی دو نوار خطی تصادفی به طول 250 متر گذاشته شد و در فاصله هر 50 متر از همدیگر پلاتهایی با توجه به وضعیت پوشش 3×3 متر انداخته شد. همچنین برای اندازه گیری درصد تاج پوشش، خاک لخت، تراکم و لاشبرگ از پلاتهای 1×1 متر استفاده شد. سه نمونه خاک برداشت و برخی از ویژگیهای آن اندازه گیری شد. برای برآورد میزان خاک فرسایش یافته، آثار بجا مانده از محدوده های مقاوم به فرسایش و همچنین عمق خاک تخریب شده از اطراف ساقه و ریشه گونه های بوته ای و درختچه ای در 10 نقطه اندازه گیری شد. برای مشخص کردن عملکرد حفاظتی گونه های گیاهی در مقابل فرسایش بادی با توجه به تراکم پوشش از روش اختلاف ارتفاع خاک تثبیت شده در زیر هر تاج پوشش نسبت به خاک اطراف و برآورد حجم خاک حفظ شده در واحد سطح، عملکرد پوشش گیاهی بر حفاظت خاک برآورد شد. نتایج نشان داد که گونه‌های گز (Tamarix sp)، خارشتر (Alhagi camelorum)، بونو (Aeluropus littoralis) و سیاه شور (Suaeda fruticosa) سازگاری مناسبی با پهنه های در معرض فرسایش بادی در منطقه مورد مطالعه دارند. گونه غالب منطقه درختچه گز می باشد. هر درختچه گز به طور میانگین تاج پوششی برابر 2 متر مربع در این منطقه داشته است که به طور متوسط 3/3 متر مربع خاک را حفاظت می کند. به طور متوسط در طول خشک‌سالی‌های 10 سال گذشته سالانه حدود 102 تن خاک در هکتار از منطقه مذکور فرسایش یافته است. بنابراین پیشنهاد می شود به منظور بهبود محیط زیست منطقه، زمینه مناسب برای استقرار گونه های سازگار با منطقه فراهم شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اثرات خشکسالی و تغییر اقلیم بر عرصه های طبیعی
دریافت: 1399/12/24 | پذیرش: 1400/4/26 | انتشار: 1400/6/20
دریافت: 1399/12/24 | پذیرش: 1400/4/26 | انتشار: 1400/6/20
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |