علی پورهاشمی، علی فتح زاده، مهدی حیات زاده، محمدرضا فاضل پور، فرزانه فتوحی،
دوره ۲، شماره ۳ - ( بهار و تابستان ۱۴۰۰ ۱۴۰۰ )
چکیده
بروز خشکسالی‌های شدید، گسترده و پی در پی در شهرستان اردکان، به خصوص در سالهای اخیر، بر مشکلات معیشتی کشاورزان و روستائیان افزوده است و آسیب‌های جبران ناپذیری بر اقتصاد کشاورزی شهرستان تحمیل نموده است. لذا تحقیق حاضر به منظور بررسی آسیب پذیری یا پهنه بندی خطر خشکسالی در شهرستان اردکان انجام گردید. در این پژوهش ابتدا لایه های ایجاد شده از لحاظ اهمیت در آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، وزندهی و به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی نقشه های حاصل تهیه شد. در نهایت نقشه ها در محیط (GIS) روی هم گذاری و تلفیق شد و عرصه های منطقه مورد بررسی به پنج کلاس آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی (خیلی شدید، شدید، متوسط، کم، خیلی کم) طبقه بندی شد. نتایج نشان داد که اراضی باغی با مساحت ۱۴۸۵/۶۳ هکتار در کلاس خشکسالی زیاد قرار گرفته است. بیشترین مساحت اراضی کشاورزی به مساحت ۴۵۵۸/۵۹ هکتار نیز در کلاس خشکسالی زیاد قرار گرفتند. بیشترین آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی مربوط به بخش مرکزی اردکان و قسمت هایی از بخش خرانق می باشد. به طوریکه شهر اردکان، شهر احمد آباد و روستای ترک آباد از بخش مرکزی در کلاس آسیب پذیری کشاورزی زیاد قرار گرفته اند. همچنین روستای چاه افضل در کلاس آسیب پذیری کشاورزی خیلی زیاد قرار دارد. روستاهای بخش عقدا در دسته کم و خیلی کم قرار گرفته اند. همچنین نتایج حاکی از اهمیت وضعیت توپوگرافی منطقه بویژه پارامتر شیب در میزان تاثیرپذیری از خشکسالی را دارد به طوریکه بیشترین سطح (۲۹/۶۲ کیلومتر مربع) تحت کلاس آسیبپذیری زیاد اراضی باغی و کشاورزی واقع در شیب کمتر از ۱ درصد به خود اختصاص داده اند. همچنین مساحت واقع در شیب های ۱ تا ۲ و ۲ تا ۵ درصد در رتبه های بعدی (۱۳/۶۸ و۲/۱۷ کیلومتر مربع) در کلاس خشکسالی زیاد قرار دارند.
